#اختصاصی بحران اقتصادی عمیق و پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و روانی

حذف مدام از سبد

افزایش چشمگیر سبد معیشت شهریورماه به بیش از ۳۶ میلیون تومان و هزینه‌های خوراکی که به ۱۴ میلیون تومان نزدیک شده است، ابعاد گوناگونی از بحران اقتصادی فعلی را نمایان می‌کند. این آمار، فراتر از صرفاً نشان دادن ارقام و هزینه‌های زندگی، به ریشه‌های عمیق‌تری از مشکلات ساختاری و اجتماعی در اقتصاد کشور اشاره دارد.

۱. نابرابری و فشار بر طبقات پایین و متوسط
🔹این ارقام شکاف عمیق طبقاتی و نابرابری‌های اقتصادی را برجسته می‌کند. بسیاری از خانواده‌ها در طبقات پایین و حتی متوسط قادر به تأمین این مبالغ سنگین نیستند، و این موضوع بر معیشت آن‌ها به‌طور مستقیم تأثیر می‌گذارد. افراد مجبور به حذف یا کاهش نیازهای اساسی خود مانند مواد خوراکی، بهداشت، و آموزش می‌شوند که نتیجه‌ای مستقیم بر سلامت جسمی و روانی آن‌ها دارد. این نابرابری موجب افزایش تنش‌های اجتماعی و نارضایتی عمومی در بلندمدت خواهد شد.

۲. امنیت غذایی در خطر
🔹افزایش هزینه‌های خوراکی به نزدیک ۱۴ میلیون تومان، امنیت غذایی بسیاری از خانواده‌ها را تهدید می‌کند. این بدان معناست که دسترسی به مواد غذایی مناسب، به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد، با چالش جدی مواجه شده است. رژیم غذایی مردم از کیفیت پایین‌تری برخوردار می‌شود و در نهایت می‌تواند منجر به سوءتغذیه، کاهش سلامت عمومی جامعه و افزایش هزینه‌های درمانی شود.

۳. فرسایش قدرت خرید و آسیب‌های روانی
🔹فرسایش قدرت خرید مردم یکی از مهم‌ترین ابعاد این بحران است. حتی افراد شاغل که درآمدی دارند، با چالش تامین هزینه‌های ماهانه خود روبرو می‌شوند. این فشار اقتصادی به‌تدریج بر روان افراد تاثیر گذاشته و باعث افزایش استرس، اضطراب و افسردگی در جامعه می‌شود. نگرانی از تامین هزینه‌های زندگی، روحیه عمومی را تضعیف کرده و امید به آینده را کم‌رنگ می‌کند.

۴. بحران در بخش تولید و اشتغال
🔹افزایش هزینه‌های زندگی نه تنها بر مصرف خانوارها اثر می‌گذارد، بلکه بر بخش تولید نیز تأثیر منفی دارد. با کاهش قدرت خرید مردم، تقاضا برای کالاها و خدمات کاهش یافته و این امر به کاهش تولید و به دنبال آن کاهش فرصت‌های شغلی منجر می‌شود. بنگاه‌های اقتصادی نیز تحت فشار قرار می‌گیرند، که به تعطیلی برخی از آن‌ها و افزایش نرخ بیکاری منجر خواهد شد.

۵. پیامدهای اجتماعی و مهاجرت داخلی و خارجی
🔹این افزایش هزینه‌ها می‌تواند موجی از مهاجرت‌های داخلی و خارجی را به‌دنبال داشته باشد. بسیاری از افراد و خانواده‌ها به دنبال مناطقی با هزینه‌های کمتر برای زندگی خواهند بود. از طرف دیگر، برخی ممکن است به مهاجرت به خارج از کشور فکر کنند تا شرایط اقتصادی بهتری را برای خود و خانواده‌شان فراهم کنند. این مهاجرت‌ها می‌تواند تأثیرات اجتماعی و فرهنگی عمیقی به‌جا بگذارد.

۶. نیاز به اصلاحات ساختاری
🔹این وضعیت نشان‌دهنده لزوم اصلاحات اساسی در سیاست‌های اقتصادی و توزیع منابع است. تورم فزاینده و افزایش هزینه‌های معیشت نیازمند رویکردی جدی‌تر در زمینه کنترل تورم، مدیریت بازار، و حمایت‌های مستقیم و موثر از اقشار آسیب‌پذیر است. بدون اصلاحات ساختاری عمیق، این چرخه افزایش هزینه‌ها و کاهش قدرت خرید تداوم یافته و به فروپاشی اقتصادی-اجتماعی نزدیک خواهد شد.

🔹افزایش سبد معیشت و هزینه‌های خوراکی نشان‌دهنده بحران اقتصادی عمیقی است که بر زندگی روزمره مردم سایه افکنده است. این شرایط نه‌تنها پیامدهای اقتصادی، بلکه اجتماعی، روانی و حتی سیاسی به دنبال دارد که اگر به موقع مدیریت نشود، می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای آینده کشور داشته باشد. اصلاحات ساختاری، حمایت‌های عملی از اقشار کم‌درآمد و بهبود سیاست‌های اقتصادی تنها راه‌حل‌های ممکن برای کنترل این وضعیت هستند.

✍️ نادر مرتضایی