#اختصاصی موسوی‌چلک: نیاز نظارت بر ناظران مراکز توانبخشی / شرایط اقتصادی مانعی برای نگهداری معلولان / فاصله شدید یارانه دولتی با هزینه‌های واقعی / خانوادهها توان تامین هزینه و نگهداری معلولان را ندارند
🔹مراکز توانبخشی و نگهداری از معلولان همواره پشت درب‌های بسته فعالیت می‌کنند و نه‌خبری به بیرون می‌رسد و نه‌شفافیتی در کار است. مگر اینکه خبر بهت‌آوری مانند «مرگ مشکوک یک معلول در کرج»، پشت‌پرده این مراکز را عریان‌تر کند.
🔹سازمان بهزیستی که در سال‌های اخیر بسیاری از توانایی‌هایی آن تحت‌عنوان برون‌سپاری کاهش پیدا کرده، به‌عنوان ناظر و متولی بخشی از این مراکز محسوب می‌شود که بنا به‌گفته تحلیلگر ما نظارت این سازمان بر مراکز نگهداری خود نیاز به نظارت دارد.
🔹به این بهانه با «حسن موسوی‌چلک»، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت‌وگویی انجام دادیم. او در پاسخ به این سوال که مراکز نگهداری و توانبخشی معلولان با چه چالش‌هایی روبهرو هستند، به‌خبرنگار “چندثانیه” می‌گوید:
🔹یکی از سیاست‌های دولت‌ها برون‌سپاری خدمات اجتماعی به بخش خصوصی است و یا اینکه از ظرفیت خیریه‌ها، مردم و سازمان‌های مردم نهاد برای نگهداری مراکز توانبخشی استفاده کنند. در کشور ما هم قوانین به گونه‌ای است که امکان فعالیت بخش خصوصی یا خیریه‌ها در این حوزه‌ها وجود دارد.
🔹یکی از سازمان‌هایی که در این حوزه مجوز صادر می‌کند، بهزیستی است. توجه داشته باشید که در سال‌های اخیر بخش عمده‌ای از فعالیت‌های این سازمان واگذار شده است.
🔹دستگاه‌های مرجع صدور مجوز برای این مراکز، باید با برنامه‌ریزی بر روی روند فعالیت‌شان با شاخص‌های علمی به‌صورت مستمر، نظارت داشته باشند.
🔹نظارت علمی و مستمر در روند فعالیت‌های مراکز دارای مجوز بسیار مهم و حیاتی است چون نتیجه این نظارت‌ها بهبود خدمات درمانی، روانی و نگهداری است.
🔹هم در قوانین و هم در اسناد، نوع و انجام نظارت‌ها و تکلیف‌های سازمان‌های ناظر مانند بهزیستی پیش‌بینی شده است. آنچه در این حوزه نیاز داریم در واقع نظارت بر نظارت‌های صورت گرفته است.
🔹این بدان معنا است که باید نظارت کنیم تا در ادامه ببینیم ناظرها به‌خوبی فعالیت می‌کنند یا خیر، این نکته مهم است.
🔹نظارت‌ها بر همه چیز وجود دارد ولی آنچه مهم است باید بدانیم که نظارت‌ها با چه جدیت و کیفیتی انجام می‌شود.
🔹هر مرکز خصوصی که باز می‌شود و حتی موسسه‌های خیریه‌ای که این مراکز را مدیریت می‌کنند، دغدغه‌های مالی فراوانی دارند. مراکز خصوصی ذاتا بهدنبال سود بیشتری هستند و این چالشی محسوب نمی‌شود.
🔹دولت در قالب یارانه، سرانه‌ای تعیین می‌کند و به ازای هر فرد معلولی که معرفی می‌شود در سطح بودجه تعیین شده، مبلغی را پرداخت می‌کند ولی این یارانه‌های پرداختی به مراکز و خانوادهها بسیار پایین است.
🔹طبق مشاهدات میدانی مبلغ یارانه از هزینه‌های درخواستی مراکز پایین‌تر است و فاصله بین مبالغ پرداختی و هزینه‌های درخواستی زیاد است.
🔹مراکز خصوصی برای اینکه کمبود‌های مالی خود را تامین کنند مابقی مبلغ را از خانوادهها دریافت می‌کنند.
🔹یکی از نگرانی‌های فعالان اجتماعی این است که با شرایط اقتصادی بسیاری از مراکز نگهداری معلولان توان ادامه فعالیت ندارند و یا مجبورند کیفیت خدمات را محدودتر کنند.
🔹فعالیت این مراکز با اهداف برون‌سپاری کاملا مغایرت دارد. برون‌سپاری انجام شده که کیفیت خدمات افزایش پیدا کند ولی حالا برعکس شده است.
🔹به‌دلیل چالش‌های اقتصادی توان مشارکت شهروندان هم کاهش پیدا کرده است. بخشی از افرادی که مشارکت می‌کردند احتمالا فعالیت‌های اقتصادی گذشته را ندارند و همه این‌ها بر روی کیفیت مراکز تاثیر گذاشته است.
🔹افزایش هزینه‌ای نگهداری و فاصله یارانه‌ها با هزینه‌های واقعی معلولان، باعث شده تا خانوادهها به‌دلیل شرایط اقتصادی توان تامین هزینه‌ها را نداشته باشند. مشکلات اقتصادی باعث شده تا مردم از ارائه خدمات رضایت نداشته باشند./چندثانیه
