اصلاح دیگران به بهای فساد خویش؟

✍️ احمد زیدآبادی

🔹فرض کنیم عده‌ای از مدعیان دین و ایمان، “صلاح مردم” را درست تشخیص می‌دهند و کلید بهشت هم در دست آنهاست. با این فرض، آیا برای “اصلاح مردم” و “هدایت آنان به سمت بهشت”، حق استفاده از زور و اجبار را دارند؟

🔹در پاسخ این پرسش اگر بگویند؛ نه! که کل مشکل حل می‌شود، اما اگر بگویند؛ آری! پس در بارۀ این سخن مولاعلی چه می‌گویند که به سپاهیان خود در کوفه گفت:
إِنِّي لَعَالِمٌ بِمَا يُصْلِحُكُمْ وَ يُقِيمُ أَوَدَكُمْ وَ لَكِنِّي لَا أَرَى إِصْلَاحَكُمْ بِإِفْسَادِ نَفْسِي: من به آنچه شما را اصلاح کند و کژی‌تان را راست گرداند، به خوبی آگاهم، اما هرگز اصلاح شما را به بهای فساد و تباهی خود، جایز نمی‌دانم! (نهج‌البلاغه خطبه ۶۹)

🔹در این سخن مولاعلی به کارگیری زور و اجبار برای “اصلاح دیگران” را مساوی فساد و تباهی خود دانسته است. حالا مدعیان دین و ایمان برای توجیه به کارگیری زور در جهت به “بهشت بردن خلایق” در مقابل این سخن علی چه حرفی دارند؟