پزشکیان؛ آشتی با مردم یا با حاکمیت؟
🔹سرانجام پزشکیان در معرفی‌نامه‌ای به مجلس از وزرای خود رونمایی کرد، وزرایی که تک‌تک و ترکیب آنان طی چند روز آینده در کانون نقد و بحث فعالان سیاسی قرار خواهند گرفت.
🔹نکته اول آنکه در جهان واقعیت و پیرو آن در دنیای سیاست، امکان جذب رضایت همه مخاطبان، ناشدنی است. بنابراین در نقد رخدادهایی مانند ترکیب دولت با انبوهی از نظرات مخالف و موافق مواجه خواهیم بود.
🔹منتقدان کابینه از یک‌جنس نیستند؛ برخی دغدغه منافع‌ملی و مصلحت مردم را دارند و معتقدند شماری از وزرا در تحقق وعده‌ی پزشکیان به مردم برای «تغییر»، ناتوان یا ناهمسو اند، گروهی با انگیزه واکنش به حذف خودشان یا دوستان‌شان در فهرست نهایی وزرای پیشنهادی و احساس خطر رانتی به میدان خواهند آمد و طیفی نیز با عزم ضربه‌زدن به دولت رقیب، آتشبار رسانه‌های خود را فعال خواهند کرد.
🔹گنجاندن چهار وزیر با سابقه فعالیت در دولت روحانی و سه وزیر با کارنامه حضور در دولت رییسی، از جدی‌ترین انتقادها در واکنش اولیه به رونمایی پزشکیان از وزرای پیشنهادی خود بود و احتمالا، انتقاد به انحراف پزشکیان از وعده‌ی «تغییر»، به‌ویژه در بکارگیری وزرای رئیسی همچنان از انتقادهای اصلی خواهد بود. علاوه‌براین، باوجود سیر صعودی سن وزرا از ابتدای انقلاب تاکنون ( به استثنای دولت رییسی)، صدرنشینی میانگین سن وزرای پزشکیان با ۵۹ سال سن و نیز تفاوت اسامی پیشنهادی «شورای راهبردی» با اسامی اعلامی پزشکیان از انتقادهای دیگر خواهند بود و منتقدان او را به نادیده‌گرفتن کارآمدترها و انگیزه و توان جوانان متهم خواهند کرد.
🔹حضور ۱۴ وزیر اولی در فهرست ۱۹ نفره وزرای پیشنهادی و معرفی یک زن، از سوی حامیان دولت به‌عنوان نقطه‌قوت قابل‌توجه، مطرح و برجسته خواهد شد و آنان از کارنامه اجرایی/علمی اغلب نامزدهای وزارت دفاع خواهند کرد.
🔹همگان از محدودیت‌ها و محذوریت‌های آشکار و نهان رؤسای‌جمهوری در تشکیل کابینه دلخواه خود آگاهند. کابینه‌ی پزشکیان هم از این قاعده مستثنی نیست؛ به‌ویژه آنکه او بارها تاکید کرد نه برای «دعوا» بلکه با هدف «تعامل با حاکمیت» وارد پاستور شده تا تغییرات مدنظر مردم را محقق سازد و براین اساس، شاید ملاحظات بیشتری نسبت به پاستورنشینان پیشین برای خود تعریف کرده باشد.
🔹با وجود همه‌ی این واقعیت‌ها، مسئولیت نهایی عملکرد تک‌تک و مجموعه‌ی اعضای کابینه برعهده پزشکیان است و از او پذیرفته نخواهد بود که با استناد به محدودیت‌ها و معذوریت‌ها از خود سلب مسئولیت کند.
🔹همان‌گونه که مثلا در فوتبال تاکید می‌شود، باید به اختیار مربی در انتخاب بازیکن و ارنج تیم احترام گذاشت و از او نتیجه و خروجی مسابقات را خواست، درباره کابینه پزشکیان هم منطق حکم می‌کند سلیقه رئیس‌جمهوری در چینش دولت و کابینه را محترم شمرد و کارنامه او را با معیار تطبیق عملکرد دولتش با وعده «تغییر» به مردم، قضاوت کرد.
🔹مطالبه ۷۸ درصد مردم «تغییر» است و پیشبرد مسالمت‌آمیز این هدف در گرو هم‌راهی و حتی هم‌افزایی حاکمیت است. اگر پزشکیان توانسته باشد یا بتواند حاکمیت را به ماهیت «برد-برد» ضرورت تغییر، وادار یا مجاب سازد و همین ضرورت را به «اولویت بی‌چون و چرا و گریزناپذیر» همه‌ی وزرای اانتخابی تبدیل کند، آنگاه، گرایش جناحی وزرای منتخب، مسئله فرعی است و باید روی اطاعت‌پذیری و توانمندی آنان متمرکز شد و در نهایت امیدوار بود کابینه پزشکیان بخش‌های محوری مطالبه تغییر اکثریت ناراضی ایرانیان را پاسخ مثبت دهد تا آشتی تاریحی میان مردم با دولت/حاکمیت پی‌ریزی شود.
🔹اما چنان‌چه پزشکیان بدون اولویت‌دهی به ضرورت تغییر، صرفا «کابینه‌ای سهامی» متشکل از فعالان دولت‌ها و جناح‌های درون حاکمیت تشکیل داده باشد، آشتی جناح‌ها و تنش‌زدایی دولت با حاکمیت رخ خواهد داد و البته همزمان، شکاف دولت/حاکمیت با اکثریت ناراضی مردم، گسترده‌تر و عمیق‌تر خواهد شد.
🔹برای داوری پیرامون مهارت یا ناشی‌گری پزشکیان در چینش کابینه باید منتظر گذشت زمان و ارزیابی کارنامه اعضای دولت باقی ماند اما از هم‌اکنون یک تحول مهم قطعی شده و آن، قیچی‌شدن «تندروها» در توافق میان دولت و حاکمیت است؛ زیرا به کارنامه یکایک وزرای پیشنهادی هر انتقادی وارد باشد، جملگی از اتهام وابستگی به طیف تندرو حاکمیت مبرا
