چرا ایران از عضویت غیردایمی شورای امنیت سازمان ملل محروم است؟
✍️ رضا نصری
🔹ایران از سال ۱۳۳۳ تا کنون عضو غیردائمی شورای امنیت سازمان ملل نشده است! بعد از انقلاب تنها یک بار در سال ۱۳۸۷ نامزد تصدی کُرسی شورای امنیت شد که عمدتاً به دلیل وجود قطعنامه‌های تحریمی فصل هفتمی در پرونده هسته‌ای، موفق به جلب آراء مورد نیاز در مجمع عمومی نشد. یعنی علیرغم عضویت در دو سازمان «کنفرانس همکاری اسلامی» (با ۵۷ عضو) و «جنبش عدم تعهد» (با ۱۱۸ عضو در آن زمان)، تنها ۳۲ رای از مجموع آراء ۱۹۲ دولت عضو سازمان ملل کسب کرد.
🔹در مقام قیاس، امارات متحده عربی با ۵۲ سال قدمت و یک دهم جمعیت ایران – در عرض همین ۵۲ سال – دو بار عضو شورای امنیت شده و ایران از ۷۰ سال پیش تا کنون موفق به کسب این کُرسی نشده است!
🔹اینکه بگوییم – (کمااینکه عده‌ای خواهند گفت) که – ایران به دلیل ایستادگی در برابر «نظام سلطه» از کسب این جایگاه محروم شده است نیز با داده‌های موجود همخوانی ندارد و توجیه قابل قبولی نیست!
🔹اگر از افغانستان، کامبوج، آفریقای مرکزی، کره شمالی، ال‌سالوادور، قرقیزستان، ترکمنستان، مغولستان، ازبکستان، سودان جنوبی، میانمار، هاندوراس و اسرائيل بگذریم، دیگر اعضای سازمان ملل که هرگز عضو شورای امنیت نبوده‌اند عمدتاً خُردکشورها (Microstates) و جزایری هستند که کوچک‌ترین تاثیری در امور بین‌المللی ندارند.
🔹اعضای مهم‌تری هم که از آن‌ها نام برده شد و از عضویت در شورای امنیت بازمانده‌اند نیز عمدتاً اعضایی هستند که یا در شورای امنیت پرونده دارند و دارای یک وضعیت اسثنایی هستند (اسرائيل و کره شمالی) یا کشورهایی که سال‌ها درگیر جنگ داخلی یا زوال (Failed state) و ورشکستگی سیاسی و اقتصادی بوده‌اند.
🔹امروز، مانع «قطعنامه‌های فصل هفتمی» برای ایران بواسطه برجام برطرف شده است و جایگاه ایران نیز در منطقه جایگاه حائز اهمیتی است. اگر تهران عملکرد هوشمندانه‌ای در پیش بگیرد، نسبت به ترمیم وجهه و اعتبار خود اهتمام بیش‌تری داشته باشد و مقوله «دیپلماسی» را به عنوان یک مؤلفه قدرت (و نه یک نشانه ذلت) تلقی کند، این فرصت را دارد تا در انتخابات مناسب بعدی مجمع عمومی سرانجام پس از هفت دهه به کُرسی شورای امنیت دست یابد و از صحن مهم‌ترین نهاد امنیتی بین‌المللی بر صحنه دیپلماسی جهان تاثیر بگذارد.
🔹اگر نه، می‌توانیم کنار گود بنشینیم و در مورد ذلت دیپلماسی و بیهودگی آن در نظام جهانی کنونی نظریه‌پردازی کنیم تا امارات و بحرین و کویت و قطر صدای منطقه غرب آسیا در جهان باشند.
