چرا برخی دختران و پسران دوست دارند مجرد بمانند؟
🔹مهدیه ملک شیخی در کتاب “قهوه پسامدرن و تفکر کافی شاپی” به تصویر جوانان مجردی می‌پردازد که جامعه‌ای روشنفکرانه و مدرن را در کافه‌ها خلق کرده و دچار فردگرایی و انزوا هستند.
🔹این جوانان چالش‌های اجتماعی و فرهنگی جدیدی را تجربه می‌کنند و جدایی اجتماعی برایشان به نوعی امتیاز محسوب می‌شود. در همین حال، با افزایش تعداد جوانان مجرد و مشکلات اقتصادی، ازدواج در جامعه به تأخیر افتاده و باروری کاهش یافته است. دولت نیز تلاش دارد با سیاست‌هایی مانند “تعالی جمعیت و خانواده”، این روند را تغییر دهد، اما آمارها نشان‌دهنده ناکارآمدی این برنامه‌ها هستند و همچنان میانگین سن ازدواج افزایش می‌یابد.
🔹ارائه تسهیلات خرد در شرایط فعلی چندان مؤثر نیست و تأخیر ازدواج جوانان اغلب ناشی از مشکلات اقتصادی و عدم یافتن شغل است. به مدت زمان طولانی‌تر برای یافتن شغل، جوانان به دنبال فرد مناسب برای ازدواج هستند. ازدواج برای بسیاری تبدیل به انتخابی هزینه‌بر شده و آن‌ها به تعویق انداختن آن را منطقی می‌دانند.
🔹همچنین، بلوغ اجتماعی به‌طور چشمگیری افزایش یافته و سن ازدواج را به بالای ۳۰ سال رسانده است. از سوی دیگر، تجرد قطعی به عنوان یک چالش بزرگ شناخته شده که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۱۰ جمعیت کشور با بیش از یک میلیون مجرد مواجه شود و بحران سالمندی به وجود بیاید.در سال‌های اخیر، پدیده ازدواج در ایران تحت تأثیر تحولات اجتماعی و اقتصادی قرار گرفته است.
🔹خانواده‌ها با وجود درک ضرورت ازدواج، با موانع و مشکلات زیادی روبرو هستند که به سردرگمی منجر شده است. عدم قطعیت‌های شغلی و اقتصادی جوانان، فرآیند ازدواج را دشوار کرده و خانواده‌ها توانایی حمایت از فرزندان را ندارند.
🔹کارشناسان بر این باورند که علاوه بر بحران‌های اقتصادی، تغییرات فرهنگی و اجتماعی نیز در تأخیر ازدواج مؤثرند. تناقضات موجود در خانواده‌های مدرن، از یک سو نیاز به ارزش‌های جمع‌گرایانه و از سوی دیگر رغبت به فردگرایی و مصرف‌گرایی را به چالش کشیده است. این عوامل بر میل جوانان به ازدواج تأثیر می‌گذارند.
🔹عوامل اقتصادی تأثیر عمیقی بر فرهنگ و نگرش جوانان ایرانی نسبت به ازدواج دارند. با وجود چالش‌ها، ازدواج هنوز هدفی برای جوانان است و آنان امید دارند که یک روز ازدواج کنند، هرچند به دلیل کمبود امکانات و تجارب نامطلوب از شرایط جاری، نگرش‌هایی مبنی بر کناره‌گیری از ازدواج را اتخاذ کرده‌اند.
🔹ازدواج جوانان در ایران موضوعی مهم اجتماعی و سیاسی است و نهادهای مسئول باید به بهبود زیرساخت‌ها بپردازند. استفاده از روش‌های تکنولوژیک مانند “بنگاه‌های همسریابی” نمی‌تواند جایگزین مشکلات بنیادی شود؛ بلکه تمرکز بر ازدواج با کیفیت و رضایت‌مندی ضروری است. ازدواج نیاز به تحول و توجه به ابعاد اجتماعی نیز دارد.
