یک داستان آشنا در اقتصاد ایران/ چرا همیشه برای کالاها صف بسته میشود؟

🔹صف یکی از جلوههای آشنا در اقتصاد ایران طی دهههای اخیر بوده است. اوج این پدیده را میتوان به دهه ۶۰ شمسی و سالهای جنگ نسبت داد.
🔹صف ابزاری برای تخصیص و توزیع منابع کمیاب است و زمانی شکل میگیرد که به نحوی اجازه افزایش قیمت کالای کمیاب داده نشود. در این شرایط تقاضا برای آن کالا از عرضه آن پیشی میگیرد و منجر به پدیدهای به نام صف میشود.
🔹نقطه مقابل صف اقتصاد بازار است و امروزه در اقتصادهای پیشرفته جهان کمتر میتوان اثری از صف یافت. اگرچه اغلب صف را پدیدهای مضموم و ناخوشایند تلقی میکنند اما صف برندگان و بازندگان خاص خود را دارد و میتوان گفت تداوم آن نتیجه تلاش آگاهانه برندگان و انفعال ناآگاهانه بازندگان آن است.
🔹نقطه مقابل اقتصاد صف، وجود یک بازار کارا برای ملاقات عرضه کننده و متقاضی است. در حالی که بسیاری برای توجیه اقتصاد صف آن را عادلانه تر از بازار می دانند، اما بررسی ها نشان می دهد که عرضه در بستر بازار شفاف تر، کاراتر و عادلانه تر از توزیع مبتنی بر صف است.